هنگامی که می خواهید یک وب‌سایت طراحی کنید، اولین سؤالی که باید به آن پاسخ دهید این است که سیستم مدیریت محتوای شما چه باشد؟ جواب این سؤال ممکن است برای هرکس ساده نباشد و معمولاً افراد عادی انتخاب سیستم مدیریت محتوا را به طراح وب‌سایت خود می سپارند. اما سیستم مدیریت محتوا چیست و در کجای وب‌سایت کاربرد دارد؟ معروف ترین و پرکاربردترین انواع سی ام اس کدام ها هستند؟ هرکدام از انواع سیستم مدیریت محتوا چه ویژگی هایی دارند؟ جواب این‌ها و بسیاری سؤالات دیگر را در ادامه این مطلب از آژانس بازاریابی محتوایی آژمان بیابید.
بخش های اصلی یک وب‌سایت
برای اینکه یک وب‌سایت به درستی کار کند، چند بخش مختلف آن با همدیگر در حال فعالیت هستند. آنچه که شما به عنوان محتوا مشاهده می کنید، تنها بخشی از وب‌سایت است که توسط تولید کننده محتوا نوشته شده است. بخش هایی وجود دارند که توسط کاربر قابل مشاهده نیستند، اما برای کارکرد صحیح وب‌سایت ضروری هستند. برای اینکه وب‌سایت خود را راه اندازی کنید، به موارد زیر نیاز خواهید داشت:
1 – دامنه (آدرس اینترنتی)
هر وب‌سایت دارای یک دامنه منحصر به فرد است که به نوعی آدرس اینترنتی آن محسوب می شود. با وارد کردن دامنه در بخش نوار آدرس مرورگر خود می توانید به وب‌سایت مورد نظر دسترسی داشته باشید.
دامنه ها با عبارات اختصاری همچون com، ir، org و net خاتمه پیدا می کنند که یا نشانی از نوع وب‌سایت هستند یا همچون ir به معنی کشور کسب و کار تلقی می شوند. دامنه های ir و com در کشور ما بیشترین استفاده را دارند. دامنه com نیز پرکاربردترین دامنه جهانی است.
2 – هاست (فضای میزبانی)
برای اینکه اطلاعات و تمام موجودی وب‌سایت خود را در سطح وب ذخیره و نگهداری کنید، به یک هاست نیاز دارید. هاست همچون هارد درایو کامپیوتر شما است. هرچه میزان فضای هاست بیشتر باشد، قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود. معمولاً هاست و دامنه را از یک شرکت تهیه می کنند.
علاوه بر میزان حجم ذخیره سازی، هاست دارای یک خصوصیت مهم دیگر تحت عنوان پهنای باند است. پهنای باند به معنای ظرفیتی است که تعداد کاربران زیاد به صورت هم‌زمان می توانند از هاست شما استفاده کنند. برای مثال از یک خیابان ۸ متری تنها ۴ لاین خودرو می توانند عبور کنند. این عدد برای هاست نیز صادق است و هرچه پهنای باند بیشتر باشد، در مواقع شلوغی به کمک شما می آید.
البته برای راه اندازی وب‌سایت نیازی به عدد بزرگ نیست؛ چراکه کاربران زیادی در ابتدا به وب‌سایت شما مراجعه نمی کنند. مگر اینکه قصد راه اندازی کمپین های تبلیغاتی گسترده را داشته باشید.
3 – سیستم مدیریت محتوا (CMS)
سیستم مدیریت محتوا که موضوع مقاله ما است، یکی از مهم‌ترین بخش های هر وب‌سایت است. در ادامه به صورت مفصل در خصوص سیستم مدیریت محتوا توضیح خواهیم داد. سیستم مدیریت محتوا به شما کمک می کند، آنچه را که قصد دارید منتشر کنید تا توسط کاربران دیده شود را مدیریت کرده و تغییر دهید.
4 – قالب (پوسته)
بسته به نوع سیستم مدیریت محتوا ممکن است به قالب یا پوسته اختصاصی نیاز داشته باشید. البته سیستم های مدیریت محتوای رایگان نیز با پوسته پیش فرض رایگان عرضه می شوند اما پوسته های اختصاصی باعث می شوند که ظاهر وب‌سایت شما بسیار بهتر جلوه کند.
قالب مانند لباسی است که بر تن کدهای وب‌سایت خود می کنید تا کاربر تنها روی زیبا و گرافیکی وب‌سایت را مشاهده کند.
5 – محتوا
به مجموعه تصاویر، متن ها، ویدیوها، صداها و المان های قابل ویرایش در وب‌سایت محتوا گفته می شود. محتوا مهم‌ترین عنصری است که شما برای عرضه به مخاطب خود دارید. محتوا باعث می شود که موتورهای جستجو شما را شناسایی کرده و کاربران مختلف را به سمت شما روانه کنند.
تولید و مدیریت محتوا امروزه به امری تخصصی تبدیل شده و هر کسی توان تولید محتوای ارزش آفرین را ندارد. کسب و کارهای مختلف برای معرفی و فروش بیشتر محصولات خود از محتوا استفاده می کنند. برخی وب‌سایت ها نیز تنها بر پایه تولید محتوا هستند و با انتشار منظم محتوا و جذب کاربر از راه های مختلفی همچون تبلیغات درآمدزایی می کنند.
سیستم مدیریت محتوا چیست؟
اگر در حال طراحی وب‌سایت برای کسب و کار خود باشید، بدون شک بارها با واژه سیستم مدیریت محتوا (Content Management System) یا به اختصار سی ام اس (CMS) روبرو شده اید. اما سی ام اس چیست و چه کاربردی دارد؟
هر وب‌سایت دارای ۲ بخش اساسی است؛ بخشی که کاربران وب‌سایت می توانند آن را مشاهده کنند و مطالب و محتوای آن را مطالعه و مشاهده کنند؛ بخش دوم که تنها مدیر وب‌سایت قادر به مشاهده و دسترسی به آن است و مدیریت محتوای قابل رؤیت برای کاربر را از این طریق انجام می دهد.
سیستم مدیریت محتوا را همچون ابزاری تصور کنید که تمام فعالیت های موجود در صحنه را کنترل می کند و همچون اتاق کنترل استودیوی صدا و سیما است. آنچه از تلویزیون دیده می شود، ظاهر ماجرا است و بقیه موارد که تنها کارگردان و بقیه عوامل گروه می توانند آن را ببینند، بخش مدیریت است. تمام ابزارهای پشت صحنه همچون دوربین و نور و میکروفون نیز که در اختیار تصاویر بهتر است، سیستم مدیریت محتوا است.
بنا بر این تعاریف، بدون سیستم مدیریت محتوا، محتوایی نیز وجود نخواهد داشت. فعالیت هایی همچون نوشتن مطلب، تغییر رنگ وب‌سایت، تغییر منوهای وب‌سایت، افزودن بنر، تغییر گالری تصاویر، افزودن یا کاستن از اطلاعات بخش های مختلف وب‌سایت و تمام موارد از این دست توسط مدیر وب‌سایت انجام می گیرد و ابزار او هم برای اعمال این‌گونه تغییرات، سیستم مدیریت محتوا است.
انواع سیستم مدیریت محتوا
سیستم مدیریت محتوا را می توان به دو نوع کلی تقسیم کرد. اول، سیستم مدیریت محتوای اختصاصی که توسط شرکت های طراحی وب ساخته می شوند. این سیستم ها دارای کدهای مخصوص به خود هستند و معمولاً تنها طراح و سازنده آن اجازه اعمال تغییرات در آن را دارد. ممکن است بسته به نوع طراحی، تنها در یک هاست (میزبان وب‌سایت) خاص نیز قابلیت اجرا داشته باشد.
نوع دوم نیز سیستم مدیریت محتوای اوپن سورس و رایگان است. این سیستم ها به تمام افراد اجازه می دهند که به صورت رایگان از آن‌ها استفاده کنند؛ برای این سیستم ها ابزارهای مختلفی طراحی کرده و آن را گسترش دهند. این سیستم ها به دلیل رایگان بودن و سهولت استفاده بیشترین کاربرد را دارند و معمولاً شروع یک وب‌سایت با چنین سیستم های مدیریت محتوایی رقم می خورد.
البته نوع سومی از سیستم های مدیریت محتوا نیز وجود دارند که در سال های اخیر رشد قابل توجهی داشته اند و اکنون برخی از آن‌ها در رتبه دوم و در تعقیب شماره اول این لیست هستند. این سیستم ها که به سایت ساز شهرت دارند، همچون سیستم های مدیریت محتوای اوپن سورس دارای کدنویسی یکسان برای همه کاربران خود هستند و هزینه اندکی از کاربران به صورت سالانه دریافت می کنند؛ با این تفاوت که کاربر اجازه اعمال تغییرات در کدهای این نوع سی ام اس را ندارد.
داده های آماری از انواع سیستم مدیریت محتوا
در این لحظه که در حال نوشتن مقاله هستیم، حدود یک میلیارد و هشتصد و سی و هشت میلیون وب‌سایت در سطح اینترنت وجود دارد. در هر ثانیه بیش از دو وب‌سایت به این آمار افزوده می شود و رشد سرسام آور وب‌سایت های موجود در سطح اینترنت نشانی از رونق گرفتن بازار آنلاین تولید محتوا و فروش اینترنتی است.
اولین، قدرتمندترین و پرکاربردترین این سیستم ها، وردپرس است. وردپرس یکه تاز بلامنازع دنیای مدیریت محتوا است و اکنون حدود ۵۰ درصد این بازار را در سیطره خود دارد. اکنون بیش از ۲۷ میلیون وب‌سایت در سطح جهان با وردپرس مدیریت می شوند.
پس از وردپرس، دو سایت ساز اسکوراسپیس (Squarespace) و ویکس (Wix) قرار دارند. حدود ۶ میلیون وب‌سایت در مجموع با این دو مدیریت می شود و بیش از ۱۱ درصد سهم بازار در اختیار این دو سیستم است. هردوی این وب‌سایت ها از کاربران خود هزینه دریافت می کنند.
سپس سیستم های مدیریت محتوای جوملا، شاپیفای، پروگرس سایتیفینیتی، گو ددی، ویبلی، دروپال و بلاگر قرار دارند که به برخی از آن‌ها نیز خواهیم پرداخت.
در ادامه برخی از معروف ترین انواع سیستم مدیریت محتوا را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
معرفی CMS ها
از آنجایی که به دلیل تحریم های مالی، امکان استفاده از سیستم های مدیریت محتوای پولی همچون ویکس و اسکوراسپیس وجود ندارد، در ادامه برخی از معروف ترین انواع سیستم مدیریت محتوای رایگان را زیر ذره بین آژانس بازاریابی محتوایی آژمان خواهیم برد.
سیستم مدیریت محتوا وردپرس
هرکسی که اندک ارتباطی با دنیای وب و مدیریت وب‌سایت داشته باشد، حداقل یک بار واژه وردپرس به گوش او رسیده است. اگر وردپرس را از کار بیندازیم، بیش از ۲۷ میلیون وب‌سایت در جهان از کار می افتند.
وردپرس یکی از ساده ترین سیستم های مدیریت محتوا است. رایگان است و به همین دلیل کد نویس های بسیاری در توسعه و نوشتن ابزارهای مختلف برای آن سرمایه گذاری وقت و انرژی می کنند. وردپرس به لحاظ امنیت نیز بسیار عملکرد مطمئنی دارد و مرتب در حال به روز رسانی با تنها یک کلیک ساده است.
از معروف ترین وب‌سایت هایی که با وردپرس مدیریت می شوند، می توان به وب‌سایت شرکت والت دیزنی (Walt Disney)، موزه گوگنهایم (Guggenheim) نیویورک، وب‌سایت خبررسانی و فناوری اطلاعات تک‌کرانچ (TechCrunch) و بنگاه خبری بی‌بی‌سی آمریکا (BBC America) اشاره کرد.
تعداد بی‌شماری افزونه و قالب برای وردپرس وجود دارد و همین مسئله باعث می شود که گستردگی وردپرس بیش از حد تصور باشد. در مطالب جداگانه و تخصصی به تشریح وردپرس، قالب و افزونه خواهیم پرداخت اما به صورت مختصر می توان این‌گونه تعریف کرد:
قالب یا پوسته وردپرس همان طور که از نام آن پیدا است به ظاهر وب‌سایت مرتبط است. ظاهر و شکل گرافیکی که کاربران وب‌سایت مشاهده می کنند توسط قالب تعیین می شود. برخی از قالب ها رایگان هستند و برخی قالب ها نیز که دارای ظاهر و امکانات بهتری هستند، به ازای دریافت پول قابل خریداری هستند. قالب های بومی و فارسی بسیاری برای وردپرس موجود است. قالب های صحیفه، انفولد (Enfold)، آوادا (Avada)، بی (Be)، سِیلیِنت (Salient)، ایمپرزا (Impreza) و فلت‌سام (Flatsome) چند مورد از معروف ترین قالب های وردپرس هستند که نسخه فارسی و ترجمه شده آن‌ها نیز موجود است.
افزونه یا پلاگین همچون ابزارهای ثانویه برای ارتقای امکانات موجود یا غیر موجود وردپرس هستند. افزونه ها می توانند یک قابلیت وردپرس را گسترش دهند و یا قابلیتی که در آن وجود ندارد را به وردپرس اضافه کنند. از معروف ترین انواع افزونه ها می توان به یوست سئو (Yoast SEO)، المنتور (Elementor) و ووکامرس (WooCommerce) اشاره کرد.
سیستم مدیریت محتوا جوملا
همان طور که اشاره شد، پس از وردپرس، سایت سازهای اسکوراسپیس و ویکس قرار دارند. این دو مجموعه عمدتاً افراد مشهور (سلبرتی ها) و شخصیت های حقیقی و حقیقی را هدف قرار داده اند. افرادی که به سادگی و با چند کلیک بتوانند وب‌سایت خود را راه اندازی کنند و در پرداخت هزینه نیز مشکلی نداشته باشند.
اما دومین سیستم مدیریت محتوای رایگان در این میان جوملا است. جوملا با حدود ۲٫۹ درصد از بازار مدیریت محتوا اختلاف فاحشی با وردپرس دارد. وردپرس در سال های اخیر گوی سبقت را از بقیه رقبا ربوده است.
حدود ۱٫۵ میلیون وب‌سایت در جهان با جوملا ساخته شده است. شاید پیچیدگی نسبی این سیستم مدیریت محتوا و همچنین کمبود قالب های قدرتمند را بزرگترین عیب جوملا در مقایسه با وردپرس به شمار آورد. با اینکه قالب ها و افزونه های فراوانی برای جوملا وجود دارد اما هنوز هم این تعداد کافی نیست و تفاوت زیادی بین جوملا و وردپرس وجود دارد.
جوملا نیز به صورت رایگان در اختیار است و قابلیت اوپن سورس آن نیز باعث شده که افراد زیادی به رشد و توسعه آن کمک کنند.
سیستم مدیریت محتوا دروپال
دروپال با بیش از ۵۶۰٬۰۰۰ وب‌سایت آنلاین حدود ۱٫۵ درصد سهم بازار مدیریت محتوا را در اختیار دارد که رقم بزرگی نیست. وب‌سایت دانشگاه هاروارد و شورای روابط خارجی آمریکا با دروپال مدیریت می شود.
دروپال نیز همچون وردپرس و جوملا رایگان و اوپن سورس بوده و توسط قالب و افزونه پشتیبانی می شود. تمرکز دروپال بیشتر بر وب‌سایت های اجتماعی انتشار عمومی است که دارای محتوای بسیار سنگین و دیتابیس گسترده ای هستند.
سیستم های مدیریت محتوای دیگری نیز همچون بلاگر در رده بعدی قرار می گیرند که به دلایل نامعلوم توسط ستاد فیلترینگ از دسترس خارج شده اند.
سیستم های مدیریت محتوای فروشگاهی
برای راه اندازی یک فروشگاه به کدهای متفاوتی از یک وب‌سایت عادی نیاز دارید. در وردپرس با استفاده از افزونه ووکامرس می توانید فروشگاه آنلاین خود را راه اندازی کرده یا به وب‌سایت خود اضافه کنید. اما سیستم های مدیریت محتوایی هستند که اختصاصی برای راه اندازی کسب و کار اینترنتی و راه اندازی فروشگاه طراحی شده اند.
در مطالب جداگانه ای به صورت اختصاصی به این سیستم ها خواهیم پرداخت و در این مطلب تنها به نام بردن از برخی از معروف ترین آن‌ها اکتفا خواهیم کرد. این سیستم های مدیریت محتوا چون تنها برای راه اندازی فروشگاه استفاده می شوند، به فروشگاه ساز شهرت دارند.
فروشگاه ساز پرستاشاپ
پرستاشاپ یکی از معروف ترین سیستم های مدیریت محتوای تجارت الکترونیک است. توسط پرستاشاپ و قالب مربوط به آن به سادگی می توانید فروشگاه آنلاین خود را راه اندازی کنید. در سال های اخیر با گسترش استفاده از ووکامرس بر روی وردپرس، تعداد مشتریان پرستاشاپ کاهش پیدا کرده است.
پرستاشاپ رایگان و اوپن سورس است و افراد زیادی در توسعه این سیستم مدیریت محتوا فعالیت می کنند. در سال های گذشته که راه اندازی فروشگاه بر روی وردپرس دشواری های زیادی داشت، پرستاشاپ یکی از گزینه های محبوب ایرانی ها بود.
فروشگاه ساز اوپن کارت
اوپن کارت نیز خصوصیات مشابه پرستاشاپ را دارا است. رایگان و اوپن سورس است. جهت راه اندازی فروشگاه ایدئال است و استفاده از آن نیز ساده است.
قبل از قدرت گرفتن ووکامرس، همیشه بر سر برتر بودن پرستاشاپ و اوپن کارت در انجمن های گفتگو بحث در میان بود و اکنون نیز همین‌گونه است.
فروشگاه ساز مجنتو
امنیت، سئو و قابلیت راه اندازی فروشگاه های بزرگ و عمده در تخصص مجنتو است. این سیستم مدیریت محتوای رایگان و اوپن سورس نیز همچون دو گزینه اشاره شده قبلی از ویژگی های جذابی برای راه اندازی فروشگاه برخوردار است و طرفداران پرشماری نیز در ایران دارد.
سیستم مدیریت محتوای مورد علاقه شما کدام است؟ شما تجربه استفاده از کدام سیستم های نامبرده را دارید؟ اگر سیستم مدیریت محتوای محبوب شما در این لیست وجود نداشت، آن را با ما در میان بگذارید؟ به نظر شما شهرت بسیار بالای وردپرس بر پایه حقیقت است یا تبلیغات گسترده؟ از نظر شما ووکامرس بر بستر وردپرس بهتر از سیستم های فروشگاهی اختصاصی است؟ دیدگاه های خود را با ما و دیگر دوستان خود در آژانس بازاریابی محتوایی آژمان در میان بگذارید.
ارسال دیدگاه